ارائه مطلب یا پرزنت
پرزنت یا واژه درست آن پرزنتیشن (Presentation) یا همان ارائه مطلب،
بیان، ارائه و ارتباطی است که از طرف فردی با اهدافی صورت می‌گیرد،
که معمولا این فردِ ارائه دهنده(Presenter) ،
در مقابل جمعی اطلاعات و توضیحاتی را ارائه می‌کند.
بعنوان مثال:
- فردی که خود ، یا ایده و تفکر یا محصول خود را معرفی می‌کند
- مدرس یا معلمی که در کلاس درس، تدریس می‌کند
- دانشجویی که ارائه کنفرانسی را برعهده دارد و یا می‌خواهد از پایان نامه یا رساله خود دفاع کند.
- فروشنده ای که کالای خود و احتمالا از مزایای آن برای مشتری صحبت می‌کند
- سخنرانی که در سمیناری با موضوع خاص خود سخنرانی می‌کند
- تهیه یک پروپوزال و گفتگو در مورد آن
- معرفی یک طرح کسب و کار در مسیر کارآفرینی برای جمعی از سرمایه گذاران
- و….
در مثالهای بالا به چند نمونه از ارائه های مختلف، اشاره شد.
ارائه های مطلب، بسیار زیاد و متفاوت هستند،
ارائه ها گاهی برحسب شرایط و نوع ارائه،
عمومی تر یا تخصصی تر، یا رسمی ترند،
اما آنچه مسلم است :
مهارت ارائه مطلب از مهارتهای بسیار کاربردی و مهم است
و می‌تواند در موفقیتهای مقتدرانه،
و در بهتر شدن شرایط شغلی، زندگی، تحصیلی،
انتخابها و گفتگوهای سرنوشت ساز و… نقش بسیار مهمی داشته باشد.
در اهمیت ارائه مطلب، استیو جابز که بنظرم از بهترین‌های پرزنت، در سطح جهانی است،
(که کلیپ و فیلمهای پرزنتِ وی در معرفی محصولات اپل همچون ipod در اینترنت موجود است)،
جمله ای عالی دارد که می‌گوید: نحوه‌ی ارائه هرچیز، اهمیت آنرا نشان می‌دهد.
نظام ارائه یا سیستم پرزنتیشن
وقتیکه پرزنت کردن و ارائه مطلب را بصورت یک مجموعه و پکیج در نظر بگیریم،
اجزائی کارِ انتقال اطلاعات را در این سیستم انجام میدهند:
- فرد ارائه کننده یا همان پرزنتر
( پرزنتر به دستگاه کنترل اسلاید هم اطلاق شده لذا نباید این دو باهم اشتباه شوند)
- مستمعین یا مخاطبان (یا مخاطب)
- پیامی که هر ارائه ای در راستای اهداف خود دارد
- رسانه ها که امروزه متعدد و متداول هستند یا ممکن است زیاد استفاده نشوند
- فضای ارائه و محیطی که در آن ارائه انجام می‌شود
- پارازیت یا عوامل منفی
هرچند مبحث ارائه مطلب و انواع ان بسیار وسیع است،
و ارائه هایی چون سخنرانی، سخنوری، اجرا، تدریس، دفاعیه، فروش، و … تفاوتهایی باهم دارند،
اما اصل و هدف هر کدام از این ارائه ها ،
تبیین هر چه بهتر و خلاقانه تر مطلب به مخاطب است،
به طوری که اصطلاحا به جان مخاطب بنشیند.
ارائه مطلب، واژه ای کلی و مبحثی بسیار گسترده است،
که مهارتهایی چون سخنرانی، تدریس، دفاعیه، مجری‌گری و… زیرمجموعه هایی از آن محسوب می‌شوند.
هرچند گاهی ممکن است، ارائه مطلب چندوجهی باشد،
ما در اینجا به چند نمونه‌ی متداول از ارائه مطلب و ویژگی های آن می‌پردازیم:
سخنرانی
به طور کلی سخنرانی را می توان به مهارت و توانایی سخن گفتن در جمع، تعریف کرد.
“سخنران” واژه کلی و عمومی است و اقدام و کار سنتی تری است،
و استفاده و کاربرد آن هم کلی تر و بیشتر است.
هر فردی که ارائه مطلبی داشته باشد ، می‌توان بعنوان سخنران نامید.
حالا این ارائه مطلب یک سمینار و کنفرانس علمی باشد یا صحبت عمومی،
یک همایش سخنرانی کنکور باشد و یا یک سخنرانی مذهبی در مسجد.
در هر حیطه ، شغل ، محیط دانشگاهی و آکادمیک،
یا محیط مذهبی ، محیط اداری و … می‌تواند معنا داشته باشد و قابل درک است.
سخنوری
سخنوری یک مهارت خاصتر است،
که علاوه بر توانایی سخن گفتن در هر جمع و مکان،
باید به روشهای خلاق، با ابزارهای سخن و هوش کلامی بالا،
بتوانیم اثرگذاری خاص و بالایی داشته باشیم.
سخنور فردی است که به علم و مهارت سخنوری تسلط کامل دارد و
در هر شرایطی حتی بصورت بداهه و ناگهانی،
می‌تواند به بیان مطالب اثرگذار خود بپردازد.
سخنوران با آشنایی به سبکهای مختلفِ ارائه مطلب، سبک خاص خود را دارند،
هم به فنون بیان مسلطند،
هم روابط و روانشناسی ارائه مطلب و پرزنت،
آنها جریان ساز هستند و نه منفعل،
و منتظر گرفتن انرژی از مخاطب نمی‌مانند،
بلکه خودشان اشتیاق و انرژی را برای شنیدن ادامه مطلب خود ایجاد میکنند.
افراد سخنور، شرایط و موقعیت را می‌سنجند و اصطلاحا ابن‌الوقت هستند
و با تشخیصِ زمانِ هر اقدامی،
در فرصتهای مناسب، اقدام مناسب خود را انجام میدهند،
و هر کار و بیانی را در زمان خود انجام میدهند و ابراز میکنند.
با هدایتگری و رهبریِ مطالب خود، مستمع را به دنبال خود می‌کشند
گاهی احساسات را منتقل میکنند،
گاهی غافلگیر میکنند،
گاهی از آنها اقدامی می‌خواهند،
ارتباط موثر ایجاد میکنند و
تعامل برقرار میکنند و
ارائه خود را سوار بر موجی از احساسات و ایجاد نیاز
و چرائی های مختلف که مخاطب را به همان دلایل دنبال خود می‌کشانند
انجام میدهند.
و شرایط ارائه مطلب خود را در این امواج، بخوبی مدیریت میکنند.
پس قالب ارائه‌ی یک فردِ “سخنور” در واقع یک قالب هیجانی – احساسی _ تفکری است.
این قالب با یخ شکنی ، غافلگیری، علائق،
با تلنگرهایی بر نیازها، استعدادها و خواسته ها و تعاملات صورت گرفته،
با مخاطب جلو می‌رود،
اوج می‌گیرد و در نهایت، عموما با نتیجه گیری،
مهارت‌ورزی و رضایتمندی و اقدام به عمل به پایان می‌رسد.
تدریس و روش تدریس
هر مربی، معلم، استاد و مدرسی که سر کلاس می‌رود و تدریس می‌کند،
با روش یا سبک یا سبکهایی در تدریس آشناست و
یا ممکن است سبک خاص و مخصوص و روش تدریس خودش را داشته باشد.
روش‌تدریس (Teaching Method) به نوع و شکل ارائه مطلب،
جهت درس دادن یا همان تدریس و
شیوه وسبک انتقال اطلاعات اشاره دارد.
شکل و سبک یاددادن مدرس و یادگرفتن شاگرد(ان)
در راستای اثرگذاری اهداف آن درس
و برآورده شدن اهداف خاص آن آموزش.
تدریس، یک فرآیند برنامه محور،
بصورت سخنرانی،نمایشی و… است،
مدرس، با مثالها و ابزارهای مختلف،
طراحی‌های آموزشی و استفاده از تکنولوژی آموزشی،
تدریس خود را انجام می‌دهد.
مطمئنا معلم و مدرسی در کار خود موفق تر است
که با بیان، تنگفتار(زبان بدن)، ارتباط چشمی و…
و همچنین منابع و ابزارهایی که در اختیار دارد،
بتواند طراحی آموزشی و روش بهتری را برای آموزش بکارگیرد
و شاگردان در کنار آموزش دیدن، شوق و اشتیاق و لذت آموختن را بچشند.
معمولا معلمانی که محبوبتر، عزیزتر و دوست داشتنی‌ترند،
و ارتباط بهتر و موثرتری با دانشجو یان دانش آموز گرفته‌اند
در این عرصه انتقال اطلاعات و تدریس هم موفق‌ترند.
ما در این نوشتار قصد ورود به انواع روش تدریس،
مانند تدریسهای کلامی(زبانی) یا روشهای تدریس فعال یا کلاس معکوس نداریم.
اما همانطور که می‌دانیم امروزه، روشها و سبک های نوینی از تدریس وجود دارد،
که مدرسین در سراسر جهان از آنها استفاده میکنند.
روشهایی چون حل مساله، کنفرانسی، پروژه ای، نمایشی و …
اگر علاقمند هستید می‌توانید تجربه ای از اجرای یکی از گارگاه‌های آموزشی اولیه مرا با ورودبه این لینک مطالعه کنید
ارائه مطلب برای فروش و تبلیغات
یکی از سخت‌ترین ارائه مطلب ها، سخن گفتن برای فروش محصول است.
مانند نمونه ای که در ابتدای این مقاله از استیو جابز مثال زدیم.
البته جابز این ارائه ها را با مهارت بسیار خوب انجام داده است،
و به همین دلیل بعنوان یک نمونه مطرح شده است،
هرچند جابز، بسیاری از آداب سخنرانی و اتیکتهای ارائه مطلب را رعایت نکرده است،
اما ارائه او برای فروش آنقدر کم نظیر و اثرگذار بوده است،
که دیگر نداشتن لباس رسمی، و رعایت یکسری اصول سخن گفتن
اهمیت نداشته، و همین نوع ارائه، به مدل و سبک شخصی جابز تبدیل شده است.
هر سازمان، شرکت و تولیدکننده ای در هر حوزه‌ای،
برای توسعه خود و کسب وکار مجموعه،
باید بتواند خدمات و محصولات خود را به خوبی و بطور موثری پرزنت و معرفی کند
تبلیغات و ارائه عالی و اثرگذار می‌تواند فروش بالا را در پی داشته باشد.
فرد ارائه دهنده علاوه بر اینکه لازم است به خدمات و محصولات مجموعه کاملا واقف و آگاه باشد،
باید به فنون ارائه اثرگذار، انتظارات، نیازها و مشکلات مخاطب و مشتری،
اعتمادسازی و متقاعدسازی ،
خلاقیت اجرا و اصول و قواعد بالا بردنِ نرخِ تبدیل،
و اشاره به مزایا و نقاط مثبت موضوع ارائه
ویژگیها و منافع محصول یا خدمت
مسلط و مشرف باشد.
ارائه کنفرانس یا دفاعیه
امروزه در محیط آکادمیک و مراکز آموزشی،
ارائه مطلب بصورت کنفرانس یا دفاعیه های دانشجویی،
اتفاقی کاملا جا فتاده و متداول است.
هرچند دفاع از پایان نامه یا ارائه کنفرانس،
برای اکثر افراد، معمولا یک موضوع پر استرس است،
اما می تواند منجر به یک اتفاق عالی،
اشتیاق بی‌نظیر، درخشش در جمع،
و حتی سکوی پرتاب برای موفقیتهای مقتدرانه‌ی بعدی باشد.
البته بسیاری از افراد مستعد را نیز می‌بینیم که علیرغم زحمات بسیار زیاد،
به دلیل نداشتن مهارت کافی در ارائه مطلب،
، ضعف در فن بیان و عدم اعتماد بنفس کافی،
در کنفرانس و دفاعیه خود موفق نیستند،
بنابراین در ساخت جایگاه علمی، شغلی
و بسیاری دیگر از مراحل زندگی خود، چون ازدواج،
به موفقیت دلخواه و آرزوهای خود نمی‌رسند.
این موضوع بسیار تلخ است، خصوصا برای افرادی که
پتانسیل ها و ظرفیتهای مختلف و بالایی دارند.
اجرا و مجری‌گری، گویندگی و…
اجراهای زنده روی صحنه یا تلویزیونی و رادیویی با سبکها و مدلهای مختلف،
از متداولترین نوع ارائه مطلب است، که شاخه های مختلفی نیز دارد.
صحبت از فن بیان که می‌شود،
ذهن اکثر افراد به سمت مجری ها و اجراهای اینچنینی می‌رود…
یا گاهی گویندگی، دوبلاژ ، و مجری های اخبار و برنامه های مختلف تلویزیون و رادیو .
در صورتی که فن بیان و ارائه مطلب یک مهارت فراگیر است،
و برای همه مردم در جایگاه های مختلف ضروری است.
از فن بیان در خانه و خانواده تا جامعه و محل تحصیل و محل کار و… .
فن بیان نیز با همه اهمیت و ضرورتش،
خود نیز یک بخش و جزء کوچک است از مهارتهای ارتباطی.
مجریان عموما با بیان و لحن گرم و صدای شفاف، گیرا ، و اثرگذارشان
هنرمندانی پرکار، مسلط، پر کاربرد، و فعال هستند.
حال این مجریان و گویندگان،
ممکن است کارشناس و متخصص در حوزه ای باشند،
برنامه هایی خاص را بصورت حرفه ای اجرا کنند،
و یا عمومی تر و یا حتی مجری مردمی باشند
و یا بصورت پاره وقت و بخاطر علاقه به این سمت و سو آمده باشند.
مهارت و هنر مجری و گوینده، هرچند که می‌تواند تا اندازه ای ذاتی باشد،
اما اصل این موضوع نیز اکتسابی است و می‌توان آموخت.
خوب سخن گفتن و سخنِ خوب گفتن، دو اصل مهم برای مجری و گوینده است،
که می‌تواند او را ارتقاء دهد و باعث رشدش شود.
نگاهی به مقاله “خوشکلامی و شیرین زبانی، دروازه مهم کشور مهارتهای ارتباطی” شما را با این موضوع بیشتر آشنا می‌کند.
مسلما نمونه های بسیاری دیگر، از ارائه مطلب وجود دارد
و با تولید محتواهایی که امروزه در شبکه های اجتماعی باب شده،
و دائما متداولتر و فراگیرتر می‌شود،
این عرصه وسیعتر و گسترده تر،
و کاربردی‌تر خواهد شد.
همانطور که در بالاتر اشاره شد،
برخی از ارائه ها می‌تواند چند وجهی باشد،
مثلا بسیاری از افراد مطرح دنیا در این حوزه،
مدرس_سخنران یا در سطح بالاتر مدرس_سخنور هستند،
و یا افرادی که در ارائه‌ی مطلبِ خود،
هم سخنرانی میکنند، هم تدریس، و هم در پایان محصول یا خدماتی را برای فروش ارائه میکنند.
امروز شاهد مجریان و گویندگانی هستیم،
که کارشناس_مجری تخصصی در حوزه ای هستند،
و علاوه بر اجرا، سخنوری قهار در حوزه کاری خود هستند.